Co to jest augmentacja kostna w stomatologii? Pytania i odpowiedzi

Augmentacja to zwiększenie objętości, ilości kości w określonym miejscu. Bardzo często stosuje się zamiennie terminy odbudowa kości, regeneracja kości, regeneracja lub odbudowa wyrostka zębodołowego i podniesienie dla zatoki.  Za zasłyszanym w gabinecie terminem augmentacji zawsze kryje się zabieg chirurgiczny, który ma na celu doprowadzenie do zwiększenia ilości kości w żuchwie lub szczęce w określonym celu.

W stomatologii augmentację (regenerację kości) stosuje się w przypadku braku, zaniku lub nieodpowiedniej ilości kości.

Istnieją dwa rodzaje regeneracji:

1. regeneracja po zabiegach chirurgicznych usunięć zębów, torbieli lub nowotworów
2. oraz cała grupa zabiegów związanych z przygotowaniem do zabiegów implantacji.

W przypadkach kiedy wykrywana jest torbiel w kości szczęki lub żuchwy lub inne tkanki o większym rozmiarze, które muszą zostać usunięte, po wyłuszczeniu ich, nie pozostawia się pustej przestrzeni lecz augmentuje preparatem kościozastępczym. W wielu przypadkach jest to konieczne dla zdrowia pacjenta i szybszej regeneracji po zabiegu. Preparat kościozastępczy umieszcza się podczas zabiegu w miejscu usuniętych tkanek. Preparat przyśpiesza proces pełnego uzupełnienia miejsca pozabiegowego kością własną. Coraz częściej podczas ekstrakcji zębów w szczęce, czyli górnym łuku zębowym, proponuje się Pacjentom jednoczesne uzupełnienie zębodołu materiałem kostnym po to, aby uniknąć zaniku kości czy opuszczenia się zatoki i w przyszłości umożliwić wszczepienie implantu w tym miejscu.

Przy brakach zębów i chęci odbudowy za pomocą implantów często dochodzi do zabiegów augmentacji. Implant osadza się w kości i jeśli nie ma jej wystarczająco dużo, o czym informuje lekarz, wtedy konieczna jest augmentacja. Jest kilka procedur związanych z augmentacją i implantacją. Może być jednoczasowa – na tym samym zabiegu lekarz chirurg zarówno uzupełni kość i wszczepi implant – i tak dzieje się najczęściej, kiedy ubytek kości jest niewielki. Kiedy jednak na zabieg implantacji Pacjent decyduje się wiele lat po ekstrakcji lub po długotrwałym noszeniu uzupełnień protetycznych ruchomych, wtedy najczęściej mamy procedurę odroczonej implantacji – implantacja następuje po wgojeniu się materiału kościozastępczego – od 2 do 6 miesięcy po zabiegu augmentacji. Kość szczęki, łuku górnego, ze względu na swoją strukturę przy długotrwałym braku zębów zanika kilkakrotnie szybciej niż kość żuchwy. Pacjenci z brakami kilku zębów w bocznych odcinkach górnego łuku słyszący od lekarza, że potrzebne im jest podniesienie dna zatoki na pewno łapali się za głowę w myślach – a właśnie augmentacja dna zatoki – sinus lift – jest tak jak każdy z procesów konieczny do odtworzenia kości przed implantacją. Są dwie metody augmentacji zatoki – otwarta i zamknięta – o jej wyborze, ilości materiału zawsze informuje lekarz chirurg i chociaż brzmi to groźnie to obecnie augmentacje są standardowymi procedurami i szeroko stosowanymi. Na zabieg augmentacji należy patrzeć przez pryzmat przyszłych korzyści jakie wynikają z odzyskania utraconych zębów. O konieczności uzupełnienia kości przed planowaną implantacją decyduje lekarz, który na podstawie badania tomograficznego poinformuje nas o tym.

Ze względu na różne procedury augmentacji przebiegi wizyt mogą być różne, ale nie odbiegają one od procedury głównej. Jeśli uzupełnienie kości jest częścią zabiegu ekstrakcji czy implantacji to zdecydowanie moment augmentacji nie będzie zauważalny dla pacjenta. W przypadku zabiegów wymagających odbudowy znacznej ilości kości i procedur odbudowy kości za pomocą blaszek – przebieg wizyty jest związany z odsłonięciem i przygotowaniem miejsca, gdzie lekarz planuje umieścić preparat kostny, zabezpieczenie go przed przesunięciem, a na zakończenie założenie szwów.

Augmentacje nie należą do zabiegów traumatycznych. Długość zabiegów to od 30 min do 1,5 godziny pomimo, iż umawiana wizyta może być dłuższa. Zabiegi wykonywane są w znieczuleniu więc jedyne co może towarzyszyć Pacjentowi to odgłosy tak jak podczas większości wizyt w gabinecie stomatologicznym.

Specjalne przygotowanie do zabiegu augmentacji nie jest potrzebne, chyba, że wynika ono np. z przyjmowanych leków i będzie wymagana zmiana leczenia w okresie okołozabiegowym. Należy pamiętać, o tym, aby na zabieg przyjść po posiłku – żeby przez 2-3 godziny po zabiegu nie czuć łaknienia, przyjść w wygodnym ubraniu, bez makijażu okolicy ust w przypadku pacjentek i pozytywnym nastawieniem, ponieważ to zabieg przynoszący tylko korzyści dla pacjenta.

Tak jak można się domyśleć odpowiedź nie jest prosta i jednoznaczna. Cena uzależniona jest w dużej mierze od ilości potrzebnego preparatu kościozastępczego i wacha się między 1,5 tysiąca złotych do kilku tysięcy przy dużych odbudowach z użyciem blaszek kostnych – podane ceny to ceny orientacyjne i koszty zostają przedstawione pacjentom w planie leczenia. Wyjątkiem od reguły mogą być sytuacje, kiedy augmentacja kostna nie jest planowana przed zabiegiem chirurgicznym, a podczas zabiegu zapada decyzja o uzupełnieniu kości lub kiedy szacowana ilość preparatu nie jest adekwatna do zastanej sytuacji podczas zabiegu, ale o takiej ewentualności również poinformuje nas lekarz przed zabiegiem. Pomimo, iż koszt augmentacji podnosi koszt planu leczenia i finalny koszt odbudowy braków zębowych staje się wyższy, to jest to najistotniejszy element decydujący o możliwości odzyskania utraconych zębów. A cena po zakończonym leczeniu implanto-protetycznym okazuje się absolutnie bez znaczenia, kiedy pacjenci mogą na zawsze pożegnać wyjmowane protezy, niepewne czasowe uzupełnienia i cieszyć się zdrowym uśmiechem na zawsze.

Podobnie jak w przypadku większości zabiegów chirurgicznych w stomatologii najtrudniejsze są pierwsze72 h po zabiegu. Mogą pojawić się standardowe reakcje organizmu takie jak obrzęk, opuchlizna na buzi, która po podniesieniu dna zatoki może sięgać okolicy oczu, podobnie jak siniaki. Zazwyczaj są one dobrze znane pacjentom, którzy wiedzą czy mają skłonność do siniaków czy szybko puchną po ingerencjach różnego typu. Do raczej rzadkich odczynów pozabiegowych należy gorączka czy ogólne rozbicie porównywalne do infekcji. Ważne, żeby stosując się do zaleceń zrezygnować z większej aktywności w tym okresie i skłaniania głowy do dołu. Podniesienie ciśnienia w ten sposób spowoduje, że Pacjent odczuje pulsowanie w okolicy pozabiegowej co może go zaniepokoić. Po 7 dniach podczas wizyty kontrolnej pacjenci nie odczuwają już żadnych dolegliwości, a ewentualne widoczne zasinienia zaczynają się wchłaniać. Pełna przebudowa i wygojenie kości trwa w szczęce 6 miesięcy, a w żuchwie 4 miesiące. W tym okresie można wspierać swój organizm witaminą D3 i bogatymi w wapń produktami.