Pojedyncze braki zębowe lub całkowite bezzębie to problem, z jakim zmaga się wielu pacjentów. Współczesna stomatologia oferuje wiele rodzajów protez zębowych, a wybór zależy od indywidualnych potrzeb i oczekiwań oraz, w dużym stopniu, od możliwości finansowych pacjenta. Dowiedz się, jakie masz możliwości. Czym warto kierować się przy podejmowaniu decyzji i czy protezy zębowe mogą w pełni przypominać własne zęby?
Czym są protezy stomatologiczne?
Protezy zębowe to specjalnie zaprojektowane uzupełnienia protetyczne, które mają na celu odtworzenie brakujących zębów oraz funkcji jamy ustnej.
Utrata zębów może być spowodowana różnymi przyczynami, takimi jak choroby, urazy czy naturalny proces starzenia. Niezależnie od przyczyny, braki w uzębieniu wpływają na wygląd, żucie, mówienie i ogólny komfort pacjenta. Na szczęście współczesna protetyka może zaoferować wiele rodzajów protez zębowych, które można dostosować do indywidualnych potrzeb pacjenta.
Rodzaje protez zębowych
Jeszcze kilka lat temu protezy zębowe kojarzyły się wyłącznie z używaną przez seniorów sztuczną szczęką. Dziś uzupełnienia protetyczne to mnogość rozwiązań, przeznaczonych również dla ludzi młodych, którzy z różnych powodów utracili własne zęby. Bogata oferta na rynku sprawia, że pacjenci mają wiele możliwości, a wybór najodpowiedniejszego rodzaju protezy zależy od stanu uzębienia, konkretnych oczekiwań pacjenta i budżetu, jaki może przeznaczyć na odbudowę zębów.
Protezy częściowe
Protezy częściowe, jak wskazuje nazwa, są przeznaczone do uzupełnienia części brakujących zębów w jamie ustnej (proteza zęba). Protezy te wspierają się na pozostałych, zdrowych zębach pacjenta (lub implantach). Mogą być zbudowane z różnych materiałów (np. protezy akrylowe częściowe), posiadać metalową podbudowę (proteza szkieletowa) oraz zatrzaski do mocowania (zamki, teleskopy), lub składać z jednego materiału i osiadać na błonie śluzowej.
Protezy całkowite
Protezy całkowite służą do odtwarzania wszystkich zębów (szczęki i/lub żuchwy). W przypadku protez ruchomych mogą opierać się na błonie śluzowej (co zapewnia względną stabilność) lub specjalnych filarach (protezy overdenture), które wpływają na znaczną stabilność tego uzupełnienia. Protezy całkowite można również zamocować na stałe na implantach (All-on-4/6). To rozwiązanie może być również wykorzystane przy całkowitym bezzębiu i zaniku kości. Wymaga wówczas zastosowania implantów zygomatycznych.
Protezy ruchome
Protezy ruchome to rodzaj uzupełnień protetycznych, które pacjent może samodzielnie wyjmować i zakładać. Stosuje się je zarówno w przypadku częściowych braków w uzębieniu, jak i całkowitego bezzębia. Są optymalnym rozwiązaniem dla osób niekwalifikujących się do leczenia implantologicznego. Ich największa wadą jest problem z dopasowaniem i ograniczona stabilność. Istotne jest również to, że wieloletnie użytkowanie protez ruchomych przyczynia się do zaniku kości, a powstające zmiany wpływają na konieczność wykonania korekty protezy.
Istnieje kilka rodzajów protez ruchomych, wśród najpopularniejszych wyróżnia się:
- protezy szkieletowe – metalowy szkielet połączony z akrylową odbudową. Często opierają się one na specjalnych zaczepach, teleskopach lub zatrzaskach, które łączą protezę ze zdrowymi zębami pacjenta,
- protezy osiadające – składają się w całości z akrylu. Ściśle przylegają do dziąseł i podniebienia. W razie potrzeby można stosować klej do protez,
- protezy elastyczne (akronowe) – przypominają protezy osiadające, ale wykonane sa z innowacyjnego materiału, zapewniającego dużą wygodę i stabilność,
- protezy overdenture to specjalny rodzaj protez, które opierają się na korzeniach zębów lub implantach.
Protezy zębowe stałe
Protezy zębowe stałe są trwale mocowane w jamie ustnej. Osadza się je zwykle na 4 lub 6 implantach (All-on-4/6) wprowadzanych do kości szczęki i/lub żuchwy. Zastosowanie odpowiednich łączników, które zrastają się z kością zapewnia najwyższą stabilność i komfort użytkowania. Stałe protezy zębowe są wykonane tak, aby jak najwierniej naśladować naturalne uzębienie pacjenta, zarówno pod względem funkcjonalnym, jak i estetycznym.
U pacjentów z wieloletnim bezzębiem, i związanym z nim zanikiem kości w jamie ustnej, istnieje zwykle konieczność przeprowadzenia dodatkowych zabiegów chirurgicznych, np. wykonania przeszczepu kości lub podniesienia zatoki szczękowej. Niektóre kliniki specjalistyczne (np. Focus Clinic) umożliwiają zastosowanie nowoczesnych implantów zygomatycznych, które wszczepia się bezpośrednio do kości jarzmowej. Wówczas nie ma konieczności przeprowadzania dodatkowych zabiegów.
Wśród uzupełnień protetycznych stałych wyróżnia się nie tylko pełne protezy osadzane na implantach, ale do tej grupy zalicza się również mosty zębowe, które stosuje się w przypadku mniejszych braków w uzębieniu.
Jaka proteza jest najwygodniejsza?
Komfort użytkowania różnych rodzajów protez zębowych jest indywidualną kwestią i może zależeć od wielu czynników, takich jak struktura jamy ustnej, liczba pozostałych zębów, stanu uzębienia oraz indywidualnej wrażliwości pacjenta.
Ruchome protezy elastyczne (akronowe) czy overdenture oceniane są zwykle jako wygodne, głównie ze względu na ich zdolność do dopasowywania się do jamy ustnej oraz możliwość łatwego zakładania i zdejmowania. Ale dla pacjentów, którzy cenią przede wszystkim wysoką stabilność i chcieliby zapomnieć o tym, że mają protezę, najwygodniejsza będzie jednak proteza zębów stała. Dlatego ostateczna decyzja dotycząca komfortu użytkowania zależy od konkretnych oczekiwań i potrzeb pacjenta.
Jak dbać o protezę zębową?
Dbanie o protezę zębową jest kluczowe dla jej trwałości oraz zdrowia jamy ustnej. Niezależnie od tego, czy jest to proteza akrylowa, elastyczna czy szkieletowa, istnieją pewne podstawowe zalecenia, których należy przestrzegać
- Codziennie czyść protezę za pomocą specjalnych szczoteczek, past i płynów przeznaczonych do pielęgnacji protez.
- Unikaj używania zbyt twardych szczoteczek.
- Dbaj o higienę całej jamy ustnej, czyszcząc pozostałe zęby, dziąsła oraz język.
- Stawiaj się na regularne kontrole u specjalisty, który oceni stan jamy ustnej i samej protezy.
Czym się kierować przy wyborze protezy na zęby?
Wybór odpowiedniej protezy zębowej zależy przede wszystkim od czynników takich jak:
- stan uzębienia – kluczowa kwestie: ilu zębów brakuje, czy jest na czym osadzić częściowe uzupełnienia, czy można zastosować implanty itd.,
- budżet – różnice w cenach poszczególnych rodzajów protez bywają naprawdę bardzo duże, dlatego warto przedstawić specjaliście swoją sytuację, aby pomógł nam dobrać najwłaściwsze rozwiązanie,
- estetyka – materiał, z którego wykonana jest proteza ma duży wpływ na jej wygląd, dlatego jeśli zależy Ci na tym, aby proteza przypominała własne zęby, powiedz o tym lekarzowi,
- komfort użytkowania – tu duże znaczenie ma nie tylko materiał, ale również stabilność uzupełnienia. Należy pamiętać, że początkowo protezy mogą powodować niewielki dyskomfort i wymagają przyzwyczajenia się lub dopasowania.
Ceny protez zębowych
Rozpiętość cenowa pomiędzy protezami jest bardzo duża. Wszystko zależy od rodzaju protezy (stała, czy ruchoma), ilości zębów do uzupełnienia (częściowa, czy stała), materiałów (np. akryl, czy akron) oraz samych procedur, których wymaga jej zastosowanie (np. wszczepienie implantów). Dlatego warto zapoznać się z cennikiem konkretnej kliniki i skonsultować ze specjalistą w celu omówienia dokładnych potrzeb i oczekiwań.
